تاریخچه پنجره در طول زمان

پنجره یکی از عناصر مهم در ساختمان‌سازی است که نقش زیادی در نورگیری، تهویه، زیبایی و امنیت دارد. پنجره‌ها در طول تاریخ تغییرات زیادی را تجربه کرده‌اند و با توجه به شرایط اقلیمی، فرهنگی، هنری و فناورانه هر دوره، شکل و جنس مختلفی پیدا کرده‌اند. در این مقاله قصد داریم به بررسی تاریخچه پنجره از گذشته تا کنون بپردازیم.

پنجره در دوران باستان

پنجره به معنای واژگانی، چیزی است که بسته می‌شود. این واژه از دو بخش «پن» (بستن) و «جره» (دارای قرینه) ساخته شده‌است¹. اولین پنجره‌های ساختمان‌سازی در دوران باستان، شکاف‌های ساده‌ای بودند که در دیوار یا سقف ساختمان برای عبور نور و هوا ایجاد می‌شدند. این شکاف‌ها معمولاً بدون شبکه یا شفاف بودند و در بعضی موارد با پارچه، چوب، سفال یا سنگ پوشیده می‌شدند. در دوران باستان مصر، پنجره‌های کوچک و بلند رو به روی حوضچه‌ای قرار می‌گرفتند که بازتاب نور را به داخل خانه منتقل می‌کرد. در دوران باستان چین، پنجره‌های چوبی با الگو‌های هندسی و نقش‌برجسته رایج بودند. در دوران باستان روم، پنجره‌های شفاف با استفاده از شفاف‌ساز (mica) یا شيشة (glass) ساخته مي‌شدند.

پنجره در دوران ميانه

پنجره در دوران ميانه تغييرات زيادي را تجربه كرد. با روي كار آمدن فلزات و شيشه، پنجره ها قابليت باز و بسته شدن را پيدا كردند و شكل و جنس متفاوتي به خود گرفتند. پنجره هاي فلزي با الگو هاي هندسی و نقش‌برجسته زیبا و مقاوم ساخته می‌شدند. پنجره‌های شیشه‌ای با رنگ‌های مختلف و الگو‌های دینی یا تاریخی در کلیسا‌ها و قصرها استفاده می‌شدند. پنجره‌های شیشه‌ای رنگی یکی از شاخصه‌های هنر گوتیک بودند. پنجره‌های چوبی نیز با قاب‌های متقاطع و شبکه‌ای ساخته می‌شدند که شیشه‌های کوچک را در خود نگه می‌داشتند.